Voedsel is een belangrijk aspect van ons dagelijks leven en de manier waarop we ons voedsel produceren en consumeren heeft een aanzienlijke impact op ons klimaat en milieu. In deze blog wil ik het daar over gaan hebben met je. Want er zijn nogal wat verschillende diëten die meer of minder negatieve invloed hebben op het klimaat, denk aan onder andere een veganistisch, een vegetarisch of flexitarisch dieet. Allerlei soorten die vlees op een of andere manier niet of bijna niet incorporeren in het dieet. Dit is vanuit het perspectief dat vlees eten niet goed voor het klimaat is.
Allereerst een disclaimer, het onderwerp wel of geen vlees eten kan gevoelig liggen. Mijn doel is om je te laten zien wat de mogelijkheden zijn als je ook je dieet wil aanpassen om minder impact te maken op het klimaat. Iedereen maakt hierin een persoonlijke keuze op basis van zijn/haar voorkeuren en behoeften. Toch denk ik, met het oog op het klimaat dat er wel een betere of beste keuze is. Maar ook die is gebaseerd op mijn kennis en inzichten. Daarbij staat buiten kijf dat goede en gezonde voeding voor je eigen gezondheid. Want bij elk dieet kan je ook nog steeds ongezonde keuzes maken.
Laten we eerst kijken welke dieeten het meest voorkomen en wat de voor- en nadelen hiervan zijn. Tot slot heb ik een advies wat het beste is voor jou en het klimaat. Op die manier heb jij een beter beeld van de mogelijkheden en kan je op basis daarvan een keuze maken.
Veganistisch dieet
Bij een vegan dieet eet je geen dierlijke producten, geen vlees, vis, zuivel of eieren bijvoorbeeld. Veganisme kan bijdragen aan het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen, vervuiling van het water en ontbossing. De veehouderij is namelijk verantwoordelijk voor ongeveer 14,5% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Mensen kiezen ook voor een vegan ideet uit morele en ethische overwegingen, bijvoorbeeld ten behoeve van dierenleed of respect voor de natuur. Ook gezondheidsoverwegingen kunnen meespelen, bijvoorbeeld intoleranties of allergieën.
Veganistische diëten kunnen wel bepaalde voedingsstoffen missen, zoals vitamine B12 en ijzer, die essentieel zijn voor een gezond lichaam. Toch blijkt het niet ongezonder te zijn dan andere dieeten, dat heeft er ook mee te maken dat deze doelgroep bewuster eet dan de gemiddelde mens. Het is belangrijk voor een veganistisch dieet om goed te plannen en aan te vullen met de juiste supplementen.
Vegetarisch dieet
Bij een vegetarisch dieet eet je geen vlees en vis, maar wel dierlijke producten zoals melk, eieren en kaas. Een vegetarisch dieet heeft minder negatieve invloed op het milieu, CO2-uitstoot en het klimaat, omdat de productie van vlees veel land, water en energie vereist. Maar ook de visserij is een vervuilende industrie, denk aan al die netten die in de oceaan belanden. Niet alleen kiezen mensen uit duurzaamheidsmotieven voor een vegetarisch dieet, vaak speelt het aspect van dierenwelzijn en andere ethische overwegingen ook een grote rol.
Bovendien is vegetarisch voedsel vaak goedkoper dan vlees, wat de toegankelijkheid van gezond voedsel voor veel mensen vergroot. Bijvoorbeeld door het kiezen voor gerechten zonder vlees of te kiezen voor vleesvervangers. Ook hier is het belangrijk om te letten op de voedingsstoffen die je wel of niet binnenkrijgt, zoals vitamine B12. Je hebt ook nog een pescotarisch dieet waarbij je wel vis, maar geen vlees eet.
Flexitarisch dieet
Als je flexitarisch eet, heb je voornamelijk een plantaardig dieet, maar eet je af en toe ook vlees. Dit kan een goede optie als je het lastig vind om helemaal te stoppen met het eten van vlees, maar je wel wilt bijdragen aan een beter milieu. Het verminderen van vleesconsumptie helpt bij het verminderen van de impact op de aarde.
Door in plaats van 500 gram vlees 400 gram vlees per week te eten verminder je je uitstoot al met 5-10% (Voedingscentrum, 2023). Afhankelijk van het type vlees natuurlijk. Met name rundvlees heeft een grote impact, kip en ander gevogelte heeft over het algemeen een relatief lage CO2-uitstoot. Dus als je de keuze hebt, ga dan voor kip. In onderstaand schema zie je dit ook weergegeven. Je ziet ook dat kaas juist weer meer CO2-uitstoot heeft dan kip of varken.
Dieet met vlees
Je kunt ook kiezen om regelmatig vlees te blijven eten, gemiddeld is dat 109 gram per dag (WUB, 2023) Op dit moment is dit de norm, hoewel we steeds meer weten dat de vleesconsumptie op grote schaal bijdraagt aan de uitstoot van broeikasgassen, ontbossing, watervervuiling en heeft regelmatig ook negatieve gevolgen voor de biodiversiteit en het welzijn van dieren (Milieucentraal, 2023).
Het is echter belangrijk om te onthouden dat niet alle vleesproductie hetzelfde is. Dieren die in de wei grazen en op een duurzame manier worden gehouden, zijn juist van waarde voor de biodiversiteit. Dit zorgt er vaak voor dat zuivel en vlees kostbaarder wordt, dat maakt het minder aantrekkelijk voor mensen.
mijn advies: Wat is het beste?
Voor een duurzaam dieet is het noodzakelijk om bewuste keuzes te maken. Enerzijds moet je letten op je gezondheid, anderzijds let je op impact van je voedselinname op de rest van de wereld. Het gaat dus om balans. Daarom blijkt ook uit onderzoek dat een flexitarisch dieet de norm zou moeten zijn. Voor je gezondheid hoef je namelijk niet per se vlees te eten, hoewel het wel relevante vitamines bevat zoals B12. Door minder rood vlees te eten verklein je ook de kans op chronische ziekten (Voedingscentrum, 2023).
Uit diverse onderzoeken en historische gegevens blijkt dat vegetarisch eten net zo gezond is als een dieet met vlees, en toch heeft een vegetarisch of flexitarisch dieet veel voordelen rondom het klimaat en dierenwelzijn (Bron, 2021). Ondanks dat we gemiddeld 109 gram vlees per dag eten, hebben over het algemeen aan minder voldoende. Voor iemand van 70 kilo maar 56 gram ipv die 109 gram (zie onderstaand model; WUB, 2023).
Uiteindelijk biedt een flexitarisch dieet ook mogelijkheden om de veehouderij verder te verduurzamen, omdat de vraag afneemt. Vlees is nog steeds een luxe product waar we van kunnen genieten. Het is een extra, geen noodzaak ;).
Daarom hebben wij ook gekozen voor een flexitarisch dieet. Enerzijds om onze voetafdruk te verkleinen en bewust om te gaan met onze vleesconsumptie. Maar we willen wel de keuze hebben om af en toe wel voor vlees te kiezen, bijvoorbeeld als we uit eten gaan. Zelf denk ik ook dat af en toe vlees eten dat duurzaam en eerlijk bereid is, juist gezond voor je is. Daarbij vind ik dat er sterk een stigma ligt op deze dieeten en we elkaar daar soms op aankijken. Bijvoorbeeld dat je neerkijkt op mensen die wel vlees eten of je verheven voelt als je vegetarisch of vegan eet. Door dit in het midden te laten, zorgen we ervoor dat we persoonlijk een keuze kunnen maken zonder dat het een ‘big deal’ is.
Niet te vergeten
Naast het verminderen van de vleesconsumptie zijn er ook andere aspecten van het dieet die duurzaamheid beïnvloeden, zoals het kiezen van seizoensgebonden en lokaal geproduceerd voedsel, het verminderen van voedselverspilling en het vermijden van verpakkingsmateriaal. Het is belangrijk om je bewust te zijn van de impact van je voedselkeuzes en om te kijken naar de mogelijkheden om duurzame alternatieven te kiezen.
Bovendien is het ook belangrijk om je te verdiepen in de manier waarop voedsel wordt geproduceerd en waar het vandaan komt. Kies bijvoorbeeld voor producten die op een duurzame en ethische manier zijn geproduceerd, zoals biologisch en fairtrade voedsel.
Tot slot is het belangrijk om te onthouden dat duurzaamheid niet alleen gaat over voedsel. Er zijn veel andere manieren om duurzaam te leven, zoals het verminderen van het gebruik van plastic, het kiezen van duurzame vervoersmiddelen en het verminderen van de consumptie van andere niet-duurzame producten. Het is belangrijk om te kijken naar de mogelijkheden om duurzaamheid te integreren in alle aspecten van het dagelijks leven en daar hoop ik je elke keer weer in te kunnen inspireren!
Schrijf je in voor mijn nieuwsbrief, deze maand verstuur ik er weer een!
Dankjewel als je tot hier gelezen hebt! Duurzaamheid en voedsel is een complex onderwerp, ik heb geprobeerd een aantal zaken te belichten. Denk aan CO2-uitstoot, dierenwelzijn, ontbossing, balans met de natuur en gezondheid. Op die manier hoop ik dat je voor jezelf duidelijker hebt welke dieet je wel of niet volgt. De keuze is voor iedereen persoonlijk en ik hoop dat ook duidelijk is waarom wij voor een flexitarisch dieet kiezen.
