Zonder afval koken, dat klinkt als een onmogelijkheid! Niets is minder waar, voor mij was dit een zoektocht het afgelopen half jaar en ik ben nu nagenoeg tevreden met hoe we koken en de hoeveelheid afval we daarmee produceren. Ja, dat betekent dat ik niet helemaal zero waste kook, want zero waste is uiteindelijk een ideologie.
Toch zijn er heel wat manieren die ervoor zorgen dat ik minder afval produceer als ik kook, dan heb ik het met name over de verpakkingen. Als het gaat om groente ‘afval’; die heb je altijd en zal je altijd houden. Maar dat afval biedt kansen en mogelijkheden. In dit blog deel ik mijn ontdekkingen en uitdagingen waar ik nog kan verbeteren. Het doel is dat je geïnspireerd raakt hoe jij ook meer zero waste kan gaan koken!
1. Maak een boodschappenlijst voor de week
Ik maak voor een hele week een boodschappenlijst en bepaal wat ik precies nodig heb. Enerzijds zorgt het ervoor dat je alles alvast in huis hebt en je geen onnodige hoeveelheden aanschaft. Anderzijds geeft het flexibiliteit omdat je overzicht hebt van de producten die je die week in huis hebt.
2. Gebruik wat je al in huis hebt.
Vaak bepaal ik samen met Erwin wat we gaan eten de week erna. Daarbij let ik ook op wat ik nog in huis heb en wat eventueel anders weg gegooid wordt. Bijvoorbeeld een knolselderij in de winter. Je hebt nooit een hele knolselderij nodig voor een gerecht – althans ik niet – dus ik kijk of ik dan nog een gerecht kan vinden waar ik ook knolselderij voor nodig hebt. Hetzelfde voor bijvoorbeeld sla of wortels.
3. Gebruik Pieter Pot
Pieter Pot is een online supermarkt die hun producten bezorgd in glazen weck potten! Ik koop hier mijn pasta, rijst, risotto, bouillionpoeder, mayonaise, suiker, bloem, zelfrijzend bakmeel, havermout, noten, kokossnippers en ga zo maar door! Alles wat je normaal in een verpakking koopt in de supermarkt en lang houdbaar is, koop ik nu bij Pieter Pot. Het maakt voor mij koken zoveel leuker, want het ziet er ook heel gezellig uit 🤩
Een kleine toelichting: Deze potten worden gerecycled en besparen daarmee zeer veel plastic verpakkingen. Vaak zit er meer in een pot dan een pak uit de supermarkt, is de prijs niet per se hoger en kan je de potten retourneren zodat ze nog 40x gebruikt kunnen worden. Elke pot bevat statiegeld en die krijg je terug op de account als je de lege potten weer inlevert. Daarnaast hoef je ze niet schoon te maken, want dat doen ze zelf – hoe handig!
Ik gebruik Pieter Pot nu een half jaar en ik ben mega enthousiast!
4. Ga naar de markt
In elke stad of dorp is er vast eens per week een markt, of als die er niet is een biologische boer of winkel waar lokaal producten worden verkocht. Op de markt, met name aan het eind, is alles goedkoper dan in de supermarkt. Alles is vers, met zorg uitgekozen en jij kan precies de juiste hoeveelheid meenemen die jij nodig hebt voor jouw gerecht. Ook zijn bijvoorbeeld komkommers, paprika’s of kaas niet onnodig verpakt in plastic. Uiteraard kan je hier je eigen verpakkingen meenemen waardoor je losse producten wel makkelijk kan vervoeren. Kortom, alleen maar voordelen!
5. Koop groente en fruit wat in het seizoen is
Tegenwoordig is alles het hele jaar door beschikbaar. Maar bijna geen een groente of fruit wordt het hele jaar door geoogst. Om dus een product altijd beschikbaar te hebben, moeten we energie stoppen in het bewaren van de producten het hele jaar door. Om duurzame keuzes te maken, is het een betere keuze om gerechten te koken met groentes die op dat moment in het seizoen zijn. Bijvoorbeeld sla, bieten, aubergines, bloemkool in de zomer of juist prei, wortel, kolen en pompoen in de winter. Ik gebruik zelf het Instagram account @boerenenburen om te weten welke groente en fruit in het seizoen is, zij delen dit zelfs per maand! Een volg tip dus 😆
6. Kook zonder pakjes en zakjes
Nasi, bami, curry gerechten, lasagne of soepen kunnen we allemaal ‘lekker’ op smaak brengen met een pakje van honig of conimex. Dit zorgt voor veel onnodig afval en de inhoud is vaak erg zout en kunstmatig samengesteld. Door in verschillende kruiden te investeren (je kan de glazen potjes vaak makkelijk zelf bijvullen op de markt of je koopt het in bulk) kan je die gerechten ook maken zonder die pakjes of zakjes. We hebben ook het kookboek “Het grote zonder pakjes & zakjes kookboek” die ons heel erg heeft geholpen om verse groente en gedroogde natuurlijke kruiden te gebruiken voor onze gerechten. Hierdoor krijg je ook niet te veel zout binnen, heeft een gerecht veel smaak en leer je wat nieuws in de keuken!
In het begin lijkt het misschien dat je meer tijd nodig hebt om te koken, op den duur is het een gewoonte geworden en gaat dit vanzelf! Daarna wil je niet anders meer, zelf merk ik dat ik die gerechten te weinig smaak vind hebben en juist heel zout zijn. Ik ben benieuwd of jij ook het verschil merkt?
7. Wees creatief
Creativiteit met koken maakt koken ook veel leuker. Welke gerechten kan ik maken met wat ik in huis heb of welke groenten wil ik eens uitproberen. Ook kan je creatief zijn met rest afval, bijvoorbeeld sinaasappel schillen in water maken je oven goed schoon of citroenschillen met natuurazijn zorgen voor een goede allesreiniger. Of door verse kruiden met een vochtige keukenpapier te bewaren, blijven ze ruim een maand vers. Of het bewaren van wortels, selderij, citroenen en limoenen in water, zodat het vers blijft. Gebruik je wel een verpakking, zoals een glazen pot, wellicht kan je die weer ergens anders voor gebruiken. Genoeg manieren om afval te besparen dus!
8. Kweek het zelf
Een groente en fruit tuin, hoe fantastisch is dat! Dan ben je zelfvoorzienend en kan je zo vers uit de tuin plukken wat je nodig hebt voor jouw gerecht. Heb je een kleine tuin, dan kan je ook in potten kruiden of groenten laten groeien. Dit is bij uitstek de meest duurzame en zero waste manier om te koken. Maar vraagt ook veel aandacht en passie. Daarom kies ik er voor om alleen de kruiden te laten groeien, waarbij voor mij basilicum, rozemarijn, oregano en tijm het beste werkt.
8. Gebruik een compostbak/wormenhotel
Zelf gebruik ik dit nog niet, maar wil ik wel gaan doen in de toekomst. Een compostbak zorgt ervoor dat je GFT weer gebruikt kan worden als voeding voor je tuin. Door ventilering en natuurlijk proces ontstaat dit. Hetzelfde geldt voor een wormenhotel, alleen zijn hier de wormen aan het werk om de potgrond te produceren. Ik weet hier nog niet veel van, maar ik denk een heel goede manier om ook mijn groente en fruit resten weer her te gebruiken. Zelf zou ik voor een compostvat kiezen, dat is net compacter dan een compostbak. We hebben geen groot huishouden en geen grote tuin, dus een minimalistische oplossing is dan voldoende.
Een wormenhotel is heel geschikt als je geen tuin hebt en dus met name keukenafval hebt, de wormen helpen je dan om daar compost van te maken. Persoonlijk vond ik dat eerst een beetje een vies idee, maar nu zie ik er wel het mooie van in. De natuur haar werk laten doen om ons afval weer op te ruimen en her te gebruiken. Op deze website kan je daar meer over vinden.
10. Kies welke producten je wel in een plastic verpakking wilt kopen
Tot slot ben ik ook vrij pragmatisch en kies ik er toch voor om sommige producten wel verpakt te kopen. 1) omdat ik nog geen alternatief heb gevonden en 2) omdat ik sommige gerechten té lekker vind om te laten staan. Bijvoorbeeld wraps, verse lasagne of gerechten met slagroom, mascarpone of mozzarella. Zelf eet ik ook lactosevrij, waardoor ik bijvoorbeeld ook alleen kokosyogurt en lactosevrije melk in de supermarkt kan kopen. Dit zijn keuzes die je maakt hoe je wel en niet zero waste kan en wil koken.
Ik hoop dat je hiermee meer inspiratie hebt hoe je zero waste kan koken en welke mogelijkheden er zijn. Er zijn vast meer oplossingen en creatieve manieren om afval met koken te besparen. Ik ben heel benieuwd om die te horen want we kunnen altijd van elkaar leren!
