Black Friday, een dag die oorspronkelijk bedoeld was als een kickstart voor de feestdageninkopen, is uitgegroeid tot een wereldwijde winkelgekte. Allemaal voelen we aan dat deze dag geen goed doet voor het klimaat en duurzaamheid. Dit jaar is Black Friday op 24 november. Daarbij zie je dat er in de loop naar deze datum en daarna ook veel aanbiedingen worden aangeboden, bijvoorbeeld tijdens Cyber Week. Hoewel het voor velen een kans is om hun favoriete producten te scoren tegen gereduceerde prijzen, is het soms ook maar de vraag in hoeverre dit echte aanbiedingen zijn. Genoeg over te zeggen dus!
Uit onderzoek van Milieu Centraal blijkt dat 1 op de 3 mensen Black Friday onzin vindt, omdat het aanzet tot impulsaankopen. 1 op de 4 mensen gaven aan ook niet mee te doen aan Black Friday. Je ziet dat de meerderheid van de mensen zich niet zo bezighoudt met Black Friday. 85% van de jongeren kiest er ook voor om toch de shoppen tijdens Black Friday (Milieu Centraal). Dit neemt alleen maar toe, helaas. Ook zie je dat een deel van de mensen die Black Friday onzin vindt er nog wel zelf aan meedoet. Daar zit een incongruentie, daarom ga ik je in dit blog proberen te overtuigen om juist niet mee te doen aan Black Friday. Maar….
om deel te nemen aan Green Friday! Dat houdt in dat je op 24 november bezig gaat in de natuur, je richt op alles wat er te vinden is in de schepping. In plaats van bezig zijn met het vergaren van spullen die je waarschijnlijk niet eens nodig hebt. Aan het einde vertel ik je meer over dit initiatief.
De schaduwkant van Black Friday
Voor de duidelijkheid: meedoen aan Black Friday betekent voor mij dat je je laat meeslepen in de koopdrang en deals die je om de oren vliegen. En zo onnodige aankopen doet.
1. Overconsumptie:
Black Friday moedigt mensen aan om massaal te kopen, vaak impulsief, en zonder rekening te houden met hun echte behoeften. Dit leidt tot een onnodige overconsumptie, wat de druk op natuurlijke hulpbronnen vergroot en afvalstromen doet toenemen. Het blijkt uit onderzoek dat mensen vooral kopen, omdat het in de aanbieding is en niet zozeer of zij het daadwerkelijk nodig hebben. Doordat je bezig bent met kopen, vergeet je snel de andere consequenties. Probeer dat altijd bewust van te zijn.
Huishoudens zijn op dit moment verantwoordelijk voor tussen de 65% en 70% aan uitstoot van broeikasgassen. Daarvan is zo’n 11% van de CO2-uitstoot afkomstig van de spullen die we nieuw kopen. Onderstaand model laat zien dat kleding daarvan de grootste factor is. Dus minder kleding kopen is essentieel om overconsumptie en vervuiling tegen te gaan. Op Milieu Centraal kan je hier tips over vinden.
2. Wegwerpcultuur:
Black Friday-deals zijn onder andere gericht op goedkope, wegwerpartikelen. Deze producten hebben vaak een korte levensduur en dragen bij aan de extreme toename van afval in onze samenleving. Het bizarre hiervan is dat veel van het afval niet direct voor onze ogen zichtbaar wordt, maar wordt gedumpt op andere plekken in de wereld. Denk aan de kledingwoestijn in Chili of het afval waar mensen in Turkije en India. Hier gaat het mij niet alleen om hoe we de aarde vervuilen, maar ook hoe we bijdragen aan de levensstandaard van onze naaste.
3. Overmatig transport:
Het wereldwijde karakter van Black Friday leidt tot massale verzendingen en transport van goederen, wat resulteert in een aanzienlijke CO2-uitstoot en andere milieu-impact. Elk jaar lezen we ook krantenkoppen en nieuwsberichten over de uitdagingen die bijvoorbeeld PostNL heeft. Dat geeft aan dat het om een aanzienlijke piek gaat, waarbij ook veel transport gepaard gaat.
4. Uitbuiting van arbeiders:
Om de extreme kortingen te realiseren, staan veel bedrijven onder druk om kosten te besparen, vaak ten koste van de arbeiders in hun toeleveringsketens. Überhaupt is dit een aandachtspunt, door Black Friday wordt de uitbuiting alleen maar versterkt. Als christen vind ik het niet ethisch om bewust spullen of kleding aan te schaffen wat afkomstig is van bedrijven waar uitbuiting de orde van de dag is.
5. Nepdeals
Rond Black Friday zie je allerlei nep deals verschijnen. Waarbij je dus als koper vooral het idee gegeven wordt dat een product goedkoper is, terwijl dit niet het geval is. Wettelijk is dit verboden om dit zomaar aan te passen. De ‘van’-prijs moet overeenkomen met de prijs die een aanbieder minimaal 30 dagen ervoor heeft gevoerd. Ook moet er bij oplopende korting de oorspronkelijke prijs vermeld blijven voor minimaal 3 maanden (Rijksoverheid). Winkels pakken dit aan door bijvoorbeeld ‘meestal’ – zoals bij Media Markt – of ‘elders’ te gebruiken. Dus laat je niet omkopen!
De groene ontwikkelingen: Green friday!
Gelukkig zijn er inmiddels alternatieve keuzes die een tegengeluid laten horen. Ga de natuur in!
Green Friday is geintroduceerd door Trees for All. Een initiatief om een statement te maken dat niet iedereen wil meedoen aan Black Friday en je laat verleiden door deals. Het doel van hen is om consumenten en bedrijven in beweging te krijgen naar verantwoord consumeergedrag. Jij kunt je ook hierbij aansluiten! Zelf heb ik me ook aangemeld bij de beweging, dit kan jij ook doen! Het is heel simpel, je schrijft je in (via dit linkje) en sluit je op die manier aan bij de beweging van Green Friday.
Tijdens Green Friday zetten bedrijven zich in om mee te werken aan het planten van bomen bij de projecten van Trees for All. Bedrijven die meedoen zijn bijvoorbeeld Dille&Kamille, Decathlon, ANWB en Intratuin. Dille&Kamille is gesloten om zo met elkaar op stap te gaan en daadwerkelijk in de natuur bezig te zijn met elkaar. Bij Decathlon zijn alleen conscious producten in de aanbieding.
Andere opties
Vaak gaat het bij Black Friday ook om het inkopen van cadeaus voor tijdens de feestdagen, daar kan je ook op een ander manier mee omgaan!
- Steun duurzame merken: Zoek naar merken die zich inzetten voor duurzaamheid, zoals fair trade, milieuvriendelijke productieprocessen en ethische arbeidsomstandigheden.
- Koop alleen als je het echt echt zeker weet: Het kan zijn dat je al langere tijd een product wilt kopen en dit nu in de aanbieding kan verkrijgen. Dan is het natuurlijk wel slim om gebruik te maken van de aanbieding.
- Geef ervaringen cadeau: In plaats van fysieke goederen, overweeg het schenken van ervaringen, zoals concertkaartjes, reizen, of een gezamenlijke kookles. Dit vermindert de behoefte aan materiële bezittingen.
- Ondersteun lokale winkels: Koop bij lokale ondernemers in plaats van grote ketens. Dit bevordert de lokale economie en vermindert de milieu-impact van lange transporten.
- Maak gebruik van SwapSint: SwapSint is een initiatief waarbij je tweedehands speelgoed met elkaar ruilt. Vaak spelen kinderen maar een korte periode met speelgoed. Hoe jammer als het daarna weer weggaat, terwijl je door speelgoed met elkaar te ruilen relatief nieuwe en goede producten voor niets! Hier lees je er meer over.
Het kan niet anders dat ik je heb overtuigd om niet mee te doen aan Black Friday, maar juist aan Green Friday! Ik hoop dat je de verleiding kan weerstaan, als de deals steeds langskomen, om onnodige aankopen te doen. Voor mij is het ook een uitdaging. Het belangrijkste is om je niet te vergelijken en je te richten op de natuur, de schepping en liefde voor je naaste!
